BLOG: Afritsbroeken, verrekijkers en thermoskannen
21-09-2021|DOOR
Mijn naam is Sjoerd Blommestijn en ik ben student Dierwetenschappen aan de Wageningen Universiteit (WUR). Ik ben mijn hele leven al gefascineerd door alles wat leeft. Natuur en biologie waren mijn favoriete vakken op school. Tijdens mijn studie ben ik me gaan specialiseren in ecologie. Jarenlang leek échte wilde natuur iets wat je alleen nog kon vinden op andere continenten. Toen ik vorig jaar een online symposium over rewilding had bijgewoond, zag ik in dat er ook nieuwe wilde natuur binnen Europa mogelijk is. Toen ik op zoek ging naar een stage met dit onderwerp, kwam ik bij ARK terecht.
Tijdens mijn stage heb de voortgang van rewilding bestudeerd in een paar natuurgebieden waar ARK werkzaam is geweest. Dit heb ik gedaan met de Rewilding Index methode van Torres et al. (2018). Ik heb met deze methode de Rewilding Index bepaald voor de natuurgebieden Millingerwaard, Slikken van de Heen, Maashorst, Ingendael en Meerssenerbroek. Door de methode hiervoor te gebruiken, kon ik de bruikbaarheid testen en punten van verbetering aangegeven. De methode wordt op dit moment namelijk nog verder ontwikkeld. Er was veel informatie over de natuurgebieden nodig om deze scores te bepalen. Ik heb verschillende ARK-medewerkers en huidige beheerders van de natuurgebieden benaderd, veel beheerplannen doorgelezen en informatie opgezocht of opgevraagd. Maar van achter een computerscherm krijg je geen complete indruk van een natuurgebied. Daarom heb ik ook alle gebieden zelf bezocht. Ik was ook blij dat ik mee kon met enkele excursies naar andere natuurgebieden. Zo kwam ik op plekken kwam waar ik nog nooit eerder was geweest.
Afritsbroeken, verrekijkers en thermoskannen
Tijdens de veldbezoeken kreeg ik uitgebreide uitleg over de effecten van natuurlijke begrazing. Op deze manier heb ik veel tot bonsai gesnoeide boompjes gezien. Wanneer ik die nu weer ergens tegenkom, maakt mijn hart een sprongetje. Dat moet ik het even van dichtbij bekijken! Hoeveel jaar zou dat boompje al geprobeerd hebben om een echte boom te worden?
Het was ook erg leuk om andere stagelopers te ontmoeten tijdens mijn stage. Zo ben ik een paar keer met drie stagiaires meegegaan naar gebieden waar zij spontane bosontwikkeling gingen bestuderen. Als dierwetenschapper heb ik maar beperkte kennis over planten dus kon ik veel van ze leren over de vegetatie in de gebieden. Ondanks dat plantennamen soms erg vreemd waren, bleven ze toch ergens in mijn geheugen hangen en kon ik ze soms benoemen als we de plantjes weer tegenkwamen. De gewone vogelmelk werd al snel mijn favoriet!
We zagen ook veel bomen die door het struweel beschermd werden tegen de vraat van paarden en runderen. Die bomen werden ook stuk voor stuk op naam gebracht. De oorspronkelijke planning voor een veldbezoek liep op die manier altijd wel een uur of twee uit. Maar dat was het helemaal waard.
Een van de gezelligste momenten was toen we aan het wachten waren op de parkeerplaats bij Meerssenerbroek. Het was nog redelijk vroeg in de ochtend, de lucht was wat vochtig, maar de zon gaf al een hoop warmte af. We zijn er lekker bij gaan zitten en bespraken welke soorten planten en dieren we hoopten te zien. Ik voelde me heel erg op mijn gemak tussen de afritsbroeken, verrekijkers en de thermoskannen met koffie en thee. Het was het begin van een prachtige dag.
Prachtig, die grote herbivoren! Op een afstandje…
Die veldbezoeken waren allemaal erg relaxed, maar het bezoeken van de gebieden kon soms ook spannend zijn. Wisenten, paarden en runderen zien er prachtig uit in het landschap, maar ze moesten wat mij betreft niet te dichtbij komen. Ik liep steeds met een grote boog om ze heen en hield ze nauwlettend in de gaten. Dit werkte soms juist averechts, omdat mijn gedrag de aandacht van deze dieren trok. Toen we op een dag in Ingendael waren en we een kudde Konikpaarden tegenkwamen, kwam er ineens een paard met een enthousiast tempo op mij af gelopen. In lichte paniek ben ik toen op een omgevallen boom gesprongen om te vluchten voor dit paard, dat waarschijnlijk alleen maar nieuwsgierig was. Om mij heen werd er hard gelachen. Mijn angst voor deze dieren is gelukkig wel een stuk minder geworden. Toch zal ik de aanbevolen 25 meter afstand ruimschoots aan blijven houden. Hopelijk wordt deze afstand ook vanuit hun kant gerespecteerd.
Focus op mogelijkheden
Door mijn liefde voor de natuur kunnen nieuwsberichten over de achteruitgang van natuur mij hard raken. Dat maakt mij, ondanks mijn positieve instelling, soms neerslachtig. Tijdens mijn stage bij ARK heb ik erg veel geleerd over rewilding en ben ik meer naar mogelijkheden en positieve natuurontwikkelingen gaan kijken. De uitkomsten van mijn onderzoek laten zien dat de Rewilding Index van alle studiegebieden is toegenomen. En dit allemaal binnen enkele jaren tot decennia! Dit stemt mij erg hoopvol over de mogelijkheden in de nabije toekomst.
Ook hebben interessante gesprekken tijdens veldbezoeken en excursies mij meer perspectief gegeven. Oude fascinaties en passies zijn weer aangewakkerd en hebben meer kleur gekregen. Ik zal mezelf blijven omringen met mensen die zich inzetten voor natuurontwikkeling en wil hier na mijn afstuderen heel graag actief aan bijdragen!
Sjoerd Blommestijn, student Dierwetenschappen aan de Wageningen Universiteit (WUR)
De resultaten worden gebruikt in een Europees project om de beste ervaringen met en kennis over natuurontwikkeling en procesnatuur te verzamelen en te publiceren.
Voor meer info zie Kennis over natuurontwikkeling en landbeheer