Wolf

Na 150 jaar afwezigheid is de wolf spontaan teruggekeerd naar Nederland. Sinds de zomer van 2017 bezoeken wolven regelmatig de vier noordelijke provincies en zijn er weer wolventerritoria in Drenthe en op de Veluwe, waar in 2019 de eerste pups sinds tijden geboren zijn. Nu de soort weer terug is in Nederland moeten we opnieuw leren omgaan met deze soort, opnieuw leren samen leven.

ARK zet zich daarvoor in. Dat doen we samen met verschillende partners in Wolven in Nederland, een samenwerkingsverband met onder andere: Natuurmonumenten, FREE Nature, Koninklijke Jagersvereniging, IVN, IFAW, Studio Wolverine, Rewilding Foundation, Zoogdiervereniging, van Bommel Faunawerk, Wereld Natuur Fonds en Wolf Fencing Nederland.

WIE?

Wolven leven in roedels, familiegroepen die bestaan uit een volwassen wolvenpaar, hun jongen van dit jaar en van vorig jaar. Met een leeftijd van 1 tot 2 jaar verlaten jongvolwassen wolven hun geboorteroedel en gaan op zoek naar een eigen leefgebied en partner. Ze kunnen daarbij gemakkelijk meer dan 1000 kilometer afleggen. Hun leefgebied is gemiddeld 200 tot 300 km2 groot en bevat naast voldoende voedsel, ook rust- en schuilgebieden waar wolven niet of nauwelijks gestoord worden. De voornaamste prooidieren van wolven zijn herten, reeën en wilde zwijnen. Meer informatie is te vinden op www.wolveninnederland.nl.

Wat?

ARK leert mensen opnieuw samen te leven met de wolf. Samen met een brede coalitie van betrokken partijen werkt ARK hieraan in Wolven in Nederland. Ook hebben we bijgedragen aan een breed gedragen wolvenplan voor Nederland.

We geven voorlichting (interviews, lezingen, nieuwsberichten, artikelen, website) en volgen de ontwikkelingen in binnen- en buitenland op de voet. Met name in Duitsland, België en Frankrijk waar de wolvenpopulaties groeien en steeds dichter bij Nederland komen. Speciale aandacht heeft de schapensector die in haar dagelijks werk als eerste te maken heeft met de nieuwkomer. In een rapport en een brochure hebben we met BIJ12 (voorheen Faunafonds) beschreven hoe schapen beschermd kunnen worden.

Waarom?

ARK is aanjager van wilde natuur. Predatie is daar onlosmakelijk mee verbonden. Toproofdieren hebben een grote invloed op grote grazers en middelgrote roofdieren, en daarmee indirect op het landschap en de natuurlijke rijkdom daarin. Ze voorkomen ongeremde populatiegroei, houden hun prooidierpopulatie gezond doordat ze relatief veel verzwakte, zieke dieren verschalken en middels de zogenaamde 'ecologie van de angst' zorgen ze voor een ruimtelijke verdeling van graasdruk van grote grazers en predatiedruk van middelgrote predatoren. Daarnaast zijn ze jaarrond leverancier van kadavers, waar veel aaseters van profiteren.

Het aantal wolven en hun verspreiding in landen om ons heen neemt toe. Dat komt door bescherming en een veranderde houding ten opzichte van natuur. Voormalige leefgebieden worden nu weer gekoloniseerd door wolven. Vanuit Italië is Zuidoost-Frankrijk gekoloniseerd en meer noordelijk de Vogezen en de Elzas en inmiddels ook de Ardennen. Vanuit Polen en de Baltische Staten zijn rond de eeuwwisseling in het oosten van Duitsland weer wolven beland. En inmiddels leven er wolvenparen en roedels pal tegen de Nederlandse grens. Geen wonder dat rondzwervende, jong volwassen wolven nu regelmatig naar Nederland lopen op zoek naar een partner en geschikt leefgebied. Twee van deze zwervende wolven hebben dwars door Nederland gelopen en zich net over de grens in het Vlaamse Leopoldsburg gevestigd in 2018. In de zomer van 2018 vond op de Veluwe de eerste vestiging van wolven in Nederland plaats en in de zomer van 2019 zijn er zelfs jongen geboren. Vanuit Duitsland, Frankrijk, België en onze eigen Veluwe zullen wolven door de rest van Nederland trekken. Nederland zal moeten wennen aan deze nieuwkomer en er weer mee moeten leren samen te leven. Gezien de grote afstanden die de wolf aflegt, is landelijke en internationale afstemming daarbij van groot belang.

Wolven zijn een internationaal en Europees beschermde soort, waarvoor ook Nederland verplichtingen heeft. Zo moet de bescherming geregeld zijn, moet er een managementplan zijn en moet schadecompensatie en -preventie op orde zijn. Dat is precies waar ARK en haar partners in Wolven in Nederland aan werkt.

Met wie?

ARK werkt in Wolven in Nederland samen met: Natuurmonumenten, FREE Nature, Koninklijke Jagersvereniging, IVN, IFAW, Studio Wolverine, Rewilding Foundation, Zoogdiervereniging, van Bommel Faunawerk, Wereld Natuur Fonds en Wolf Fencing Nederland. Ons werk aan Wolven in Nederland wordt mede mogelijk gemaakt door de Nationale Postcode Loterij.

Behaalde resultaten

Er is een coalitie gesmeed met betrokken partijen rondom het wolvendossier en er ligt een wolvenplan. Daarnaast is de wolf aangewezen als beschermde diersoort wat het voor veehouders mogelijk maakt om bij schade een vergoeding aan te vragen en om subsidie te krijgen voor schadepreventie. Wolven in Nederland is dan dé aangewezen organisatie geworden voor het geven van informatie over wolven aan media. Wolven in Nederland valideert duizenden waarnemingen per jaar van vermeende wolven en ontvangt meldingen van wolvenschade en werkt hierbij nauw samen met BIJ12/Faunafonds en Wageningen Environmental Research. Ook doen vrijwilligers van Wolven in Nederland sporenonderzoek in beide wolventerritoria op de Veluwe. Samen met BIJ12/Faunafonds en van Bommel Faunawerk ontwikkelden we een brochure voor agrariërs met praktische handvatten voor bescherming van vee en loopt er een pilot met kuddewaakhonden.