Tijdelijke natuur, permanente winst
In Nederland zijn tienduizenden hectare grond door overheden of projectontwikkelaars aangekocht voor woningbouw, infrastructuur, bedrijventerreinen of ontgrondingen. De toekomstige bestemming van deze gebieden is al vastgelegd, maar vaak duurt het jaren voordat daadwerkelijk met werkzaamheden wordt begonnen. Al die tijd weert de grondeigenaar beschermde soorten, door zijn terrein bijvoorbeeld regelmatig om te ploegen. Als er zich namelijk wel beschermde soorten vestigen, kan dat op basis van de bestaande regels leiden tot vertragingen en extra kosten.
De huidige wetgeving pakt verkeerd uit voor beschermde dieren en planten die zich tijdelijk goed kunnen vestigen op braakliggende gronden. Daarom hebben het toenmalige Ministerie van LNV, het InnovatieNetwerk, ARK en bureau Stroming het concept ‘Tijdelijke Natuur’ samen ontwikkeld. Kern van het concept is een Beleidslijn Tijdelijke Natuur en de mogelijkheid om ontheffing aan te vragen. De ontheffing biedt de mogelijkheid om tijdelijk natuur de kans te geven zich te ontwikkelen én om de ontstane natuur ook weer weg te halen. Dat weghalen vindt uiteraard plaats met inachtneming van de zorgplicht.
Van Tijdelijke Natuur profiteren vooral ‘pioniersoorten’. Dit zijn soorten die zich razendsnel kunnen vestigen in geschikte gebieden, en die ook snel weer verplaatsen naar andere gebieden als de omstandigheden minder geschikt worden. Van origine zijn het soorten van dynamische landschappen, zoals de kust of meanderende grote rivieren. Juist pioniersoorten hebben het in Nederland moeilijk, omdat het steeds meer ontbreekt aan voor hen geschikte gebieden. Tijdelijke Natuur heeft ook voordelen voor recreanten, omdat de Tijdelijke Natuur gebieden publiek toegankelijk zullen zijn.