Belangrijke ecologische schakel: Hooge Beek
Hooge Beek (ruim dertien hectare) ligt laag tussen de leembossen van De (oostelijke) Geelders en het Elderbroek. Het gaat om relatief vochtige percelen die altijd in gebruik zijn geweest als landbouwgrond. Omvorming tot natuur leidt ertoe dat Hooge Beek straks de ecologische en landschappelijke overgang vormt tussen De Geelders en het Elderbroek. Die koppeling biedt de gelegenheid om daarna nog een stap verder te gaan en aan te sluiten op de leembossen van het Wijboschbroek. Deze verbinding is belangrijk voor Het Groene Woud als geheel: dieren als boommarters en boomkikkers kunnen straks over grote afstanden onbelemmerd migreren en het gebied op natuurlijke wijze koloniseren.
De Beeksche Waterloop
De Beeksche Waterloop, een zijriviertje van De Dommel van zo’n 20 kilometer lang, maakt Hooge Beek uniek. Het zeer heldere water stroomt 875 meter parallel aan het gebied en is bijna het gehele jaar watervoerend door een waterinlaat vanuit het Wilhelminakanaal. Daardoor vind je op Hooge Beek vele soorten libellen, andere insecten, vissen en waterminnende dieren. Zo voelen de grote modderkruiper en waterspitsmuis zich hier thuis, zo blijkt uit inventarisaties. Ook de bever en wellicht de otter zullen zich dankzij de Beeksche Waterloop vermoedelijk snel in het gebied laten zien. Verder is het aantal slakken hier verrassend groot. De Beeksche Waterloop is ook in breder perspectief van belang: er zijn behoorlijk wat vissen (zoals de snoek, de paling en de kopvoorn) die vanuit de Dommel de Beeksche Waterloop in zwemmen. Dat maakt deze stroom ecologisch onmisbaar voor het hele Dommelgebied.
natuur en Agrarische structuurversterking
Het grootste perceel op Hooge Beek (elf hectare) kwam via kavelruil in handen van ARK. De ruilende partij kreeg daar kwalitatief betere landbouwgrond voor terug. Dit is een inmiddels beproefde methode: heeft ARK agrarische percelen op het oog voor omvorming tot natuur, dan zorgt ze eerst dat ze in de buurt kwalitatief betere gronden in bezit krijgt. Op deze ruilgrond kan de agrariër dan zijn bedrijfsvoering onder betere omstandigheden voortzetten. Zo gaat ook de landbouw erop vooruit.
Inrichtingsmaatregelen
De ontwikkeling van Hooge Beek moet de zeldzame en waardevolle bostypen die eromheen liggen, versterken. De beoogde inrichtingsmaatregelen bestaan dan ook uit het planten van inheemse boom- en struiksoorten zoals lindes, iepen, hazelaar, winterlinde en zoete kers. Al aanwezige bomen, zoals populieren (met name in deelgebied Het Hoefje binnen Hooge Beek), blijven staan omdat ze helpen bij de ontwikkeling van een divers loofhoutbos. De inrichting omvat verder de aanleg van structuurrijke graslanden en moerassige laagten.
Maatregelen tegen verdroging en verzuring
Het realiseren van moerassige laagtes is één van de manieren om vorm te geven aan het Natte Natuurparel-beleid van de provincie Noord-Brabant. Dit beleid is bedoeld om de natuur in De Geelders ruim baan te geven en gezond en weerbaar te houden. Daarvoor is het nodig om het gebied niet te laten verdrogen. In Hooge Beek voert ARK daarom hydrologische beschermingsmaatregelen uit, in samenwerking met Waterschap De Dommel en Brabant Water. De werkzaamheden variëren van het aanbrengen van laagtes tot vernieuwing van het afwateringspatroon. Dit leidt meteen tot een hogere grondwaterstand. Belangrijk, want daardoor is de bodem niet alleen natter maar ook beter bestand tegen verzuring. Uitgangspunt van alle hydrologische maatregelen: er komt niet meer water bij, maar het gebied houdt het water beter vast en voorkomt in natte periodes wateroverlast op omliggende kavels.
Impuls aan fauna
De jonge bossen op Hooge Beek zullen onder meer vogelsoorten als de nachtegaal aantrekken en in een later stadium bonte spechten. Om hun komst te versnellen, laat ARK in het gebied bewust dode bomen en struiken liggen. Daarvan profiteert ook de zeldzame vermiljoenkever. Andere dieren, zoals de das en de boommarter, zijn al in de buurt van De Geelders gesignaleerd. Verder is het niet ondenkbaar dat de zeldzame wielewaal en zomertortel zich in de buurt vestigen. Hooge Beek sluit namelijk aan op de van oorsprong zeer geschikte broedgebieden van deze vogels. Bijzonder: De Geelders blijkt een thuishaven van een grote populatie van het oranje-blauw zwemmend geraamte. Van deze zeldzame kieuwpootkreeft is lang gedacht dat ze in Nederland was uitgestorven. In 2020 is ze echter in groten getale aangetroffen in met name de rabatten van De Geelders, een oud systeem van gegraven sloten om bossen te ontwateren. Natuurontwikkeling op Hooge Beek vergroot de kansen om de soort in stand te houden. Datzelfde geldt voor de waterspitsmuis die zich al in en nabij de Beeksche Waterloop bevindt en hier dankzij de natuurontwikkeling graag zal willen blijven.
Nieuwsgierig geworden?
In de landschapsvisie van ARK Rewilding Nederland wordt onze kijk op natuurontwikkeling in De Geelders in Het Groene Woud uit de doeken gedaan.