De Geelders
De Geelders is een uniek leembos met een voor Nederland – en zelfs voor Europa – ongekend rijke plantengroei en dierenwereld. De Geelders is óók een gebied vol herinneringen die een groot stempel drukken op hoe het bos en omliggende dorpen en kernen zich door de eeuwen heen ontwikkelden. ARK Rewilding Nederland maakt via uitbreiding het leembos sterker, robuust en zelfredzaam. Daarnaast zorgen we ervoor dat er van het landschap met zijn rijke historie te genieten valt.
In het Natuurnetwerk Brabant (NNB) kun je niet om De Geelders heen. Het eeuwenoude bos heeft een oude boskern waar nog fladderiepen, wilde mispels en wegedoorns groeien. En waar het oranje-blauw zwemmend geraamte leeft, een zeer zeldzame kieuwpootkreeft die tot de oudste, levende soorten op aarde behoort. Om de oude boskern heen werd in vroeger tijden leem gewonnen. Ook zijn delen van het bos ontgonnen voor de productie van hout. Nóg een historisch feitje: De Geelders was vanaf 1314 één van de kerngebieden van de ‘gemeijnt Bodem van Elde’. Dit was destijds een gebied van 4.300 hectare grond voor gemeenschappelijk gebruik. Talrijke landbouwers uit de omgeving maakten er gebruik van.
Tienduizenden bomen erbij
Sinds ARK met het project Brabants Goud in Het Groene Woud werk maakt van uitbreiding van het Natuurnetwerk Brabant zijn het juist deze agrarische percelen waarvoor omzetting naar natuur het meest wenselijk is. Want daarmee versterken we niet alleen de oude boskern, we breiden er ook het complete bos mee uit. Zo planten we op de geworven percelen bomen en struiken die direct aansluiten op het bestaande bos. Dat deden we bijvoorbeeld in het deelgebied Savendonk in De Geelders. Daar groeien nu al tienduizenden nieuwe jonge bomen op gronden die eerst grasland waren.
Ca. 1950: het eerste reddingsplan
Dat we hier aan landschapsontwikkeling doen, is geen compleet nieuw idee. Rond 1950 kwam er al een Nationaal Plan voor De Geelders om complete ontginning te voorkomen. Voor dit ‘reddingsplan’ was PvdA-prominent Marinus Van der Goes van Naters (1900-2005) destijds persoonlijk verantwoordelijk. Vanaf 1990, toen de overheid de toenmalige Ecologische Hoofdstructuur (EHS) bepaalde om een ‘samenhangend netwerk van belangrijke ecosystemen’ te realiseren, kwamen er nieuwe plannen bij om de unieke leembossen in ere te herstellen. Maar de stap van ‘plan’ naar ‘realisatie’ werd niet gezet. Ook niet toen de provincie Noord-Brabant De Geelders in 2004 aanwees als Natte Natuurparel en er groen licht was om er de grondwaterstand te verhogen. Pas in 2019 kwam de omslag van ‘plan’ naar ‘actie’. In dat jaar startte ARK met het treffen van concrete maatregelen om de plannen uit te voeren.
Maatregelen tegen verdroging
Een belangrijke maatregel om de natuur in De Geelders ruim baan te geven en gezond en weerbaar te houden, is zorgen dat het gebied niet verdroogt. Om die reden wees de provincie Noord-Brabant De Geelders in 2004 al aan als Natte Natuurparel. ARK maakt daar werk van. We treffen maatregelen om het water langer in De Geelders te houden. Daardoor verdroogt het bos minder snel. Dit betekent niet dat we méér water het gebied in brengen. Het betekent wel dat we ervoor zorgen dat de bodem het water beter vasthoudt. Dat doen we samen met Waterschap De Dommel en Brabant Water.
Verbinden van De Geelders met omliggende natuur
Versterken en verbeteren betekent ook: verbindingen realiseren met omliggende natuurgebieden. Want hoe groter het oppervlak natuur, hoe weerbaarder ze is. In onze Landschapsvisie De Geelders beschrijven we hoe we vanuit De Geelders de natuurverbinding met het Dommeldal tot stand brengen. We maken ook werk van verbindingen met het Elderbroek en Wijboschbroek, ten noorden van De Geelders. Zo krijgen de doorlopende natuurverbindingen hier steeds beter en concreter vorm.
Nieuwsgierig geworden?
Met de Nieuwsbrief Brabants Goud houden we alle bewoners, organisaties en andere geïnteresseerden op de hoogte van de landschappelijke ontwikkelingen in Het Groene Woud. Neem ook een abonnement op deze nieuwsbrief, helemaal gratis. Aanmelden doet u hier. U leest er ook alle eerdere edities terug.